Instappen of wegwezen? Dat is voor veel beleggers begin 2009 het grote
dilemma.

Misschien is de beurs het dieptepunt al voorbij. Sinds november vorig jaar
steeg de AEX met ruim zestien procent. Wie te lang wacht met instappen mist
de mogelijkheid om de verliezen van 2008 enigszins goed te maken.

Aan de andere kant: ook in 2009 is er grote kans op nare verrassingen. De rust
op de financiële markten is nog lang niet teruggekeerd en de diepte van de
recessie blijft onpeilbaar. Misschien moet ook op de beurs het ergste nog
komen. Wachten is dan zo’n slechte strategie nog niet.

Instappen gevaarlijk
Dat vinden ook de Europese analisten van Morgan Stanley. In een maandag
verschenen rapport stellen zij dat er tijdens een financiële crisis
weliswaar altijd een perfect koopmoment langskomt, maar dat het nu nog niet
zover is.

Ook al zijn de koersen gehalveerd, de bodem is mogelijk nog niet bereikt.
Zolang de Amerikaanse huizenprijzen dalen en de banken hun schuldenlast
blijven verminderen, is instappen op de beurs gevaarlijk.

De meeste aandelen zijn helemaal niet zo goedkoop als ze wel lijken. De
komende jaren zal het voor bedrijven veel moeilijker zijn om winst te maken.

De vraag neemt af en de overheid gaat zich meer bemoeien met de economie. In
de wat verdere toekomst dreigen hogere belastingen. De staatsleningen voor
de reddingsplannen zullen ooit moeten worden afbetaald. Om over het gevaar
van deflatie en opkomend protectie nog maar te zwijgen.

Koers-winstverhoudingen zullen op een structureel lager niveau komen te
liggen, vrezen de Morgan Stanley-analisten. ‘Blijf in het defensief’, luidt
dan ook hun advies aan de Europese belegger.

Gouwe ouwe
Klinkt verstandig. Maar hoe doe je dat? Door de beurs volstrekt te negeren en
al je geld op een spaarrekening (of liever: meerdere spaarrekeningen) te
zetten?

Niet nodig, denken de analisten. Er zijn ook onder de huidige omstandigheden
aandelen te vinden die het kopen waard zijn. De eerste analist zonder
koopadvies moet nog geboren worden.

Om die fondsen te kiezen, haalt Morgan Stanley een aantal ‘gouwe ouwe’
graadmeters van stal. Koopbaar zijn volgens de analisten aandelen van
bedrijven die een relatief lage koerswinstverhouding, een relatief lage
verhouding tussen koers en totale boekwaarde van het bedrijf, en een
relatief lage verhouding tussen de koers en de omzet in 2008. Met andere
woorden: het fonds moet op dit moment een lage waardering hebben.

Daarnaast is het belangrijk dat het bedrijf een betrouwbare inkomstenstroom
genereert en een geringe schuldenlast heeft. Degelijk maar goedkoop, dat
moet je kopen.

Nog één andere indicator is van belang. Bedrijven waarvan de winstverwachting
de afgelopen half jaar door de analistengemeenschap is verhoogd, hebben een
streepje voor. Uit onderzoek blijkt dat verhoogde winstverwachtingen
uiteindelijk vaak ook weer overtroffen worden.

Nederlandse bedrijven
Laat al deze graadmeters los op alle grote Europese beursfondsen en je krijgt
een lijst met vijftig koopbare Europese aandelen, netjes verdeeld over tien
sectoren. ‘Potentiële kandidaten’, noemt Morgan Stanley ze voorzichtig.

Nederlandse bedrijven zijn opvallend goed vertegenwoordigd op deze lijst. Maar
liefst negen van de uitverkoren vijftig Europese fondsen zijn (gedeeltelijk)
Nederland. Royal Dutch Shell, bijvoorbeeld, is momenteel relatief goedkoop.
Heineken zag de winstprognoses oplopen. Terwijl Randstad weinig schulden
heeft.

Andere potentiële uitblinkers zijn Unilever, Corio, Air France-KLM, ASML, DSM.
En Fortis.

Gokaandeeltje
Wat? Fortis als defensief aandeel? Het aandeel waarvan niemand sinds de
ontmanteling van de bank eind 2008 en de opschorting van de verkoop aan BNP
Paribas nog weet wat het eigenlijk is? Fortis is zo goedkoop dat het
misschien een leuk gokaandeeltje is. Maar in een puur defensieve
portefeuille past niet.

Dat is het nadeel van aandelenvissen op basis van een handvol indicatoren.
Voor je het weet heb je een oude laars aan je hengel hangen. Toch ook maar
zelf op de dobber letten niet alleen ophalen als het goed lijkt, maar ook
als het goed voelt.

2009, het gaat een lastig beursjaar worden.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl